Phường Đậu Liêu vừa tổ chức Lễ hội di tích lịch sử Đền Đông Xá. Về dự lễ và dâng hương có đồng chí Nguyễn Quang Vinh - Ủy viên BTV Thị ủy, Phó chủ tịch HĐND thị xã; lãnh đạo các phòng, ban ngành đoàn thể cấp thị cùng đông đảo cán bộ và bà con Nhân dân phường Đậu Liêu.
Các đồng chí lãnh đạo Thị xã và Phường Đậu Liêu dâng hương.
Đền Đông Xá hiện tọa lạc tổ dân phố 1, phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh là nơi thờ tự 2 vị thần có vị hiệu là Hiển liệt Cao danh Đôn hậu Đoan túc Dực bảo Trung hưng Đô Nam nhạc Ô Trà sơn Linh thông Trấn quốc chi thần- tức Võ Sùng Ban và Đoan túc Dực bảo Trung hưng Thượng trụ Cương Quốc công chi thần - tức Nguyễn Xí. Bên cạnh đó, đền còn phối thờ thêm vị công thần khai quốc triều Lê là Võ Mục Đại Vương Lê Khôi.
Đền Đông Xá với vẻ đẹp bình dị vẫn bảo lưu được những giá trị văn hóa, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn của dân tộc.
Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn chính là ông Võ Sùng Ban - một võ quan dưới triều nhà Lý (thế kỉ XI). Ngay từ nhỏ, ông vốn là cậu bé thông minh, năm 18 tuổi ông đã được bổ nhiệm làm quan. Dưới triều Lý Nhân Tông, Võ Sùng Ban làm đến chức Điện tiền Tướng quân, có công lớn trong việc cầm quân đánh giặc Chiêm Thành, mở mang bờ cõi. Trong một lần cầm quân xông pha nơi chiến trận, ông bị trọng thương, trên đường trở về đến đoạn Hoàng Giang (tức sông Hạ Vàng) dưới chân núi Hồng Lĩnh thì ông bị mất. Triều vua nhà Lý đã có sắc chỉ phong ông là “Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn Đại Vương”, ra chỉ dụ giao cho nhân dân vùng Tổng Nội Ngoại Thiên Lộc (nay là xã Thuần Thiện và xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc) - nơi ông đóng quân lập đền thờ tự và được phong thần bảo hộ của làng.
Nguyễn Xí sinh năm Đinh Sửu (1397) ở làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc, nay là xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Ông là người có công lớn trong việc đánh tan quân Minh, giúp vua Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, là một trong những vị khai quốc công thần triều Lê. Trong cuộc đời làm quan của mình, Nguyễn Xí đã phụng sự 4 triều đại vua Lê: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Thánh Tông và đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng của triều đình lúc bấy giờ.
Các cụ cao tuổi phường Đậu Liêu tế Lễ các vị thần ở Đền Đông Xá
Ngoài hai vị tôn thần Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn và Thượng Trụ Cương Quốc Công Nguyễn Xí, đền Đông Xá còn phối thờ thêm Đức Thánh Đại Vương Lê Khôi. Ngôi điện nhỏ được xây dựng bên cạnh đền chính, nhân dân trân trọng gọi là điện thờ Đức Thánh Hai. Ông là người làng Lam Sơn, nay thuộc xã Xuân Lam, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, là con trai của Lê Trừ - anh thứ hai của Lê Lợi, tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, lập nhiều công lao. Lê Khôi không chỉ lập công xuất sắc trong công cuộc giải phóng dân tộc, lật đổ ách đô hộ nhà Minh mà ông còn có công lớn trong công cuộc giữ yên bờ cõi quốc gia, ổn định tình hình, chăm lo đời sống nhân dân.
Đền Đông Xá không rõ được khởi dựng từ năm nào, nhưng theo các bậc cao niên cho biết, từ thế kỉ XVIII, đền đã uy nghi tồn tại ở bên dốc núi Hồng. Trải qua biến thiên lịch sử, chiến tranh và khắc nghiệt của thời tiết, ngôi đền nhiều lần hư hỏng và trở thành phế tích, các đồ tế khí, sắc phong của đền bị phân tán. Năm 2010, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, nhân dân Đậu Liêu đã đóng góp phục dựng lại ngôi đền thiêng trên nền móng cũ. Hiện nay, vẫn còn 4 viên đá táng kê cột và hai cột nanh cũ đã được tôn tạo lại.
Nhân dân trong phường đến dự Lễ hội tại Đền
Đền Đông Xá được xây dựng bên sườn dốc núi Hồng với thế đất đẹp. Công trình kiến trúc gồm có: cổng di tích vốn được tôn tạo lại trên cơ sở hai cột nanh có từ thời Nguyễn, Bái đường 3 gian được làm bằng hệ thống cột trụ, xà ngang, xà dọc và vì kèo bằng bê tông cốt thép giả gỗ cao 4,50m; Trung điện 3 gian, hai hồi xây tường bít đốc, cao 4,10m, mỗi gian của trung điện đều được bố trí 2 hương án. Hương án phía trong, nơi sâu nhất đặt long ngai bài vị của thần; hương án phía ngoài bố trí lư hương, cọc nến, mâm chè đài trản cùng đồ tế lễ. Còn điện thờ Lê Khôi thường được nhân dân gọi là Điện thờ Đức Thánh Hai xây dựng phía bên phải, cách đền chính 12m.
Văn nghệ của nhân dân địa phương chào mừng Lễ hội.
Dù đã trải qua nhiều biến thiên lịch sử, nhưng đến hôm nay đền Đông Xá với vẻ đẹp bình dị vẫn bảo lưu được những giá trị văn hóa, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Tại đền Đông Xá, mỗi năm vào ngày 03/3 âm lịch, nhân dân Phường Đậu Liêu đã mua sắm hương đăng trà quả tổ chức lễ tế chung các vị thần ở đền. Ngày 04/5 âm lịch là ngày giỗ Đức Thánh Đại Vương Lê Khôi cũng được nhân dân bày biện lễ nghi chu đáo để tỏ lòng thành kính sâu sắc tới Ngài.
Giải bóng chuyền của các TDP chào mừng Lễ hội.
Trước đó, trong phần hội Phường Đậu Liêu cũng đã tổ chức thành công giải bóng chuyền hơi nam và chương trình dạ hội văn nghệ mừng lễ hội./.