Ngày 22 tháng 12 năm 1944, dưới sự chủ trì của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập, 34 cán bộ, chiến sỹ đã đọc vang lên lời thề danh dự trước khi xuất quân tiến về xuôi giải phóng đất nước. Từ đó đến nay, mỗi chiến sỹ khi gia nhập Quân đội Nhân dân Việt Nam đều được học tập, rèn luyện toàn diện về nhận thức chính trị và kỹ năng quân sự. Trong đó, điều có ý nghĩa nhất là được học và thấm nhuần mười lời thề danh dự của Quân đội nhân dân Việt Nam. Mười lời thề đã trở thành máu thịt của mỗi cán bộ chiến sỹ quân đội ta, luôn nuôi dưỡng phẩm chất chính trị cao quý là trung với Đảng, hiếu với Dân, một lòng một dạ chiến đấu để bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc, hạnh phúc cho Nhân dân. Nhân kỷ niệm 71 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944- 22/12/2015) xin được giới thiệu về sự ra đời và ý nghĩa cao quý chứa đựng trongMười lời thề của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Hình ảnh tuyên thệ dưới lá cờ Tổ quốc của các chiến sĩ Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân là hình ảnh có ý nghĩa thiêng liêng đối với toàn dân tộc. (Ảnh: TTXVN)

Cuối năm 1944, trước những diễn biến mau lẹ của cục diện thế giới, lãnh tụ Hồ Chí Minh đã chỉ thị cho đồng chí Võ Nguyên Giáp phải thành lập nhanh lực lượng chủ lực vũ trang và khi thành lập phải có những lời thề danh dự. Thực hiện tinh thần đó, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã khẩn trương hoàn thành Mười lời thề danh dự để cho cán bộ, chiến sỹ đọc trong lễ thành lập Đội Tuyên truyền Giải phóng quân. Đại tướng Võ Nguyên Giáp kể lại: "Trên một khoảng đất rộng giữa khu rừng đại ngàn với những hàng cây thẳng tắp, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân lần đầu tiên tập hợp đội ngũ chính tề, dưới lá cờ đỏ thắm. Đại diện Liên ủy Cao- Bắc - Lạng cùng với rất đông đại biểu Nhân dân Tày, Nùng, Mán của hai tỉnh Cao Bằng và Bắc Cạn đến tham dự, đứng thành hàng hai bên bộ đội. Tôi được ủy nhiệm thay mặt "Đoàn thể" tuyên bố thành lập Đội Tuyên truyền Giải phóng quân và vạch rõ nhiệm vụ của Đội với Tổ quốc".

Sau lời tuyên bố của đồng chí Võ Nguyên Giáp, đại diện Liên ủy đọc thư chúc mừng, đại diện các tổ chức nông dân, thanh niên, phụ nữ, các đội vũ trang địa phương cũng lên chúc mừng bằng những lời cảm động, đầy tin tưởng và thương yêu. Tiếp đó, lễ tuyên thệ diễn ra. Mười lời thề danh dự được đồng chí Võ Nguyên Giáp long trọng đọc vang lên lần lượt cùng những cánh tay vung lên đầy đanh thép " Xin thề!...Xin thề!...".

Nội dung mười lời thề như sau:

" Chúng tôi Đội Việt Nam Tuyên tuyền Giải phóng quân, xin lấy danh dự của một người chiến sỹ cứu quốc mà thề dưới lá cờ đỏ sao vàng năm cánh. Xin thề:

1. Hy sinh tất cả vì Tổ quốc Việt Nam, chiến đấu đến giọt máu cuối cùng để tiêu diệt bọn phát xít Nhật- Pháp và bọn Việt gian phản quốc, làm cho nước Việt Nam trở nên một nước độc lập, dân chủ ngang hàng với các nước dân chủ trên thế giới.

2.Tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh của cấp chỉ huy, khi nhận được mệnh lệnh gì sẽ tận tâm, tận lưc thi hành cho nhanh chóng và chính xác.

3. Bao giờ cũng kiên quyết chiến đấu, dù gian lao khổ sở cũng không phàn nàn, vào sống ra chết cũng không sờn chí, khi ra trận quyết chí xung phong, dù đầu rơi, máu chảy cũng không lùi bước.

4. Lúc nào cũng khẩn trương, hoạt bát, hết sức học tập để tự rèn luyện thành một quân nhân cách mạng, xứng đáng là một người chiến sỹ tiên phong giết giặc cứu nước.

5. Tuyệt đối giữ bí mật cho bộ đội về nội dung tổ chức, về các cấp chỉ huy, tuyệt đối giữ bí mật cho tất cả các đoàn thể cứu quốc.

6. Khi ra trận nếu bị quân địch bắt được, thì dù cực hình tàn khốc thế nào cũng cương quyết một lòng trung thành với sự nghiệp giải phóng của toàn dân, không bao giờ cung khai, phản bội

7. Hết sức ái mộ bạn chiến đấu cũng như bản thân, hết lòng giúp đỡ nhau lúc thường cũng như lúc ra trận

8. Hết sức giữ gìn vũ khí , không bao giờ để vũ khí hư hỏng, hay rơi vào tay quân thù.

9. Khi tiếp xúc với dân sẽ làm đúng ba điều răn: " không lấy của dân"- "không dọa nạt dân"- " không quấy nhiễu dân" và ba điều nên: "kính trọng dân"- " giúp đỡ dân"- " bảo vệ dân" để gây lòng tin cậy đối với dân chúng, thực hiện quân dân nhất trí giết giặc cứu nước.

10. Bao giờ cũng nêu cao tinh thần tự phê bình, giữ tư cách cá nhân mô phạm, không làm điều gì hại đến thanh danh Giải phóng quân và Quốc thể của Việt Nam ".

Ngày 24/5/1947, tại Hội nghị dân quân, tự vệ, du kích toàn quốc lần thứ nhất tổ chức tại Định Hóa, Thái Nguyên, Tổng Quân ủy quân đội quốc gia và dân quân Việt Nam đã công bố Sắc lệnh của Chính phủ ban hành "Mười lời thề danh dự" và "Mười hai điều kỉ luật dân vận" của đội viên dân quân, tự vệ và du kích.

Các văn kiện này đã được lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sỹ toàn quân và các đội viên dân quân tự vệ và du kích thuộc lòng, trở thành niềm thiêng liêng và sức mạnh nội tâm tiềm tàng góp phần làm cho quân đội ta là quân đội cách mạng suốt đời trung thành chiến đấu hy sinh vì độc lập của Tổ quốc, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân, quân đội anh hùng, bách chiến, bách thắng. Đó là ý chí "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh": "Chết nằm xuống còn hôn cờ Đảng, chết còn trao súng đạn quên đau. Chết còn gửi áo cho nhau. Miếng cơm dành để người sau ấm lòng". Biết bao nhiêu tấm gương anh dũng hy sinh. Từ Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai, Tô Vĩnh Diện lấy thân chèn pháo, đến những chiến sỹ hiên ngang trên đường băng Tân Sơn Nhất, trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.

Bảy mươi mốt năm qua, tuy có thay đổi một số ngôn từ cho phù hợp, nhưng cốt lõi của Mười lời thề hầu như không thay đổi. Điều này chứng tỏ tầm nhìn bao quát từ quá khứ đến tương lai của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bảy mốt năm qua Mười lời thề vẫn còn nguyên giá trị, ngày đêm nhắc nhở mỗi người lính trong mỗi hành động đời thường cũng như khi đối mặt với quân thù, luôn nêu cao quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang mà Đảng và Nhân dân giao phó. Mười lời thề bao hàm nhiều mặt trong phẩm chất của người chiến sỹ, nhưng hồn cốt của nó là lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc, với Đảng, với Nhân dân. Đó là vấn đề có tính nguyên tắc của quân đội cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng cộng sản Việt Nam giáo dục, rèn luyện. Bản chất cách mạng đã thấm vào máu thịt của mỗi người chiến sỹ, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, chiến đấu, hy sinh quên mình dưới lá cờ vinh quang của Tổ quốc, bảo vệ trọn vẹn non gấm vóc Việt Nam, là lẽ sống cao cả và là phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ", như nhà thơ Tố Hữu đã viết " Lớp cha trước, lớp con sau, đã thành thành đồng chí, chung câu quân hành" ./.

Nguyễn Trường Thiện