Sáng ngày 31/3 (tức ngày 03/3 âm lịch), Phường Đậu Liêu đã tổ chức lễ hội di tích lịch sử Đền Đông Xá.
Đền Đông Xá được xây dựng dưới chân núi Hồng Lĩnh, địa thế nền đất rất uy nghi...
Đền Đông Xá hiện tọa lạc tổ dân phố 1, phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh là nơi thờ các vị thần có vị hiệu là Hiển liệt Cao danh Đôn hậu Đoan túc Dực bảo Trung hưng Đô Nam nhạc Ô Trà sơn Linh thông Trấn quốc chi thần tức Võ Sùng Ban và Đoan túc Dực bảo Trung hưng Thượng trụ Cương Quốc công chi thần tức Nguyễn Xí. Bên cạnh đó, đền còn phối thờ thêm vị công thần khai quốc triều Lê là Võ Mục Đại Vương Lê Khôi.
Nghi thức tế lễ của các cụ cao tuổi
Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn chính là ông Võ Sùng Ban - một võ quan dưới triều nhà Lý (thế kỉ XI). Dưới triều Lý Nhân Tông, Võ Sùng Ban làm đến chức Điện tiền Tướng quân, có công lớn trong việc cầm quân đánh giặc Chiêm Thành, mở mang bờ cõi. Trong một lần cầm quân xông pha nơi chiến trận, ông bị trọng thương, trên đường trở về đến đoạn Hoàng Giang (tức sông Hạ Vàng) dưới chân núi Hồng Lĩnh thì ông bị mất. Triều vua nhà Lý đã có sắc chỉ phong ông là “Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn Đại Vương”, ra chỉ dụ giao cho nhân dân vùng Tổng Nội Ngoại Thiên Lộc (nay là xã Thuần Thiện và xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc) - nơi ông đóng quân lập đền thờ tự và được phong thần bảo hộ của làng.
Đông đảo bà con nhân dân về dự lễ...
Nguyễn Xí sinh năm Đinh Sửu (1397) ở làng Thượng Xá, huyện Chân Phúc, nay là xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Ông là người có công lớn trong việc đánh tan quân Minh, giúp vua Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, là một trong những vị khai quốc công thần triều Lê. Trong cuộc đời làm quan ông đã phụng sự 4 triều đại vua Lê: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Thánh Tông và đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng của triều đình lúc bấy giờ.
….và dâng hương tỏ lòng thành kính và ghi nhớ công ơn các danh nhân có nhiều đóng góp cho quê hương, đất nước
Ngoài hai vị tôn thần Đô Nam Nhạc Ô Trà Sơn và Thượng Trụ Cương Quốc Công Nguyễn Xí, đền Đông Xá còn phối thờ thêm Đức Thánh Đại Vương Lê Khôi. Ông là người làng Lam Sơn, nay thuộc xã Xuân Lam, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa, là con trai của Lê Trừ - anh thứ hai của Lê Lợi, tham gia khởi nghĩa Lam Sơn, lập nhiều công lao. Lê Khôi không chỉ lập công xuất sắc trong công cuộc giải phóng dân tộc, lật đổ ách đô hộ nhà Minh mà ông còn có công lớn trong công cuộc giữ yên bờ cõi quốc gia, ổn định tình hình, chăm lo đời sống nhân dân.
Giải bóng chuyền hơi nam, nữ ...
Đền Đông Xá không rõ được khởi dựng từ năm nào, nhưng theo các bậc cao niên cho biết, từ thế kỉ XVIII, đền đã uy nghi tồn tại ở bên dốc núi Hồng. Trải qua biến thiên lịch sử, chiến tranh và khắc nghiệt của thời tiết, ngôi đền nhiều lần hư hỏng và trở thành phế tích, các đồ tế khí, sắc phong của đền bị phân tán. Năm 2010, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, nhân dân phường Đậu Liêu đã đóng góp phục dựng lại ngôi đền thiêng trên nền móng cũ. Công trình kiến trúc gồm có: cổng di tích, Bái đường 3 gian, Trung điện 3 gian hai hồi, mỗi gian của trung điện đều được bố trí 2 hương án, hương án phía trong, nơi sâu nhất đặt long ngai bài vị của thần. Năm 2020, Đền Đông Xá được UBND Tỉnh Hà Tĩnh công nhận xếp hạng di tích văn hóa cấp Tỉnh.
Trò chời dân gian đã thu hút đông đảo người dân đến tham gia.
Trước đó, trong phần hội Phường Đậu Liêu cũng đã tổ chức thành công giải bóng chuyền hơi nam nữ và một số trò chơi dân gian như: nhảy bao bố, bịt mắt bắt vịt mừng lễ hội./.